Co to jest pomoc społeczna?

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspiera ich w  wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest także zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji z środowiskiem.

Osoby i rodziny korzystające z  pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

a)    pracy socjalnej,

b)    przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń,

c)    prowadzeniu i  rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,

d)    analizie i  ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,

e)    realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,

f)     rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i  samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Realizując zadania pomocy społecznej współpracują oni z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Zakres pomocy społecznej udzielanej przez ośrodki pomocy społecznej

W celu realizacji zadań z  zakresu pomocy społecznej w każdej gminie utworzony jest ośrodek pomocy społecznej.

W ośrodkach tych można uzyskać pomoc w formie świadczeń pieniężnych i niepieniężnych.

Świadczenia pieniężne:

a)    zasiłek stały,

b)     zasiłek okresowy,

c)    zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,

d)    zasiłek i  pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie się.

Świadczenia niepieniężne:

a)    praca socjalna świadczona na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym,

b)    niezbędne ubranie, tj. bielizna, odzież i obuwie,

c)    zakup jednego gorącego posiłku dziennie dla osób dorosłych, a także dla dzieci,

d)    pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie się,

e)    organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, a także specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania,

f)     kierowanie do domów pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w  tym domu,

g)    sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym,

h)   opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne osobom uprawnionym,

i)     udzielenie schronienia poprzez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych i innych miejscach do tego przeznaczonych,

j)      zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych,

k)    bilet kredytowany.

Główne zasady udzielania pomocy społecznej

Osoba lub rodzina ubiegająca się o pomoc winna zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej właściwego ze  względu na miejsce jej zamieszkania.

Świadczenia udzielane są na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgoda osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego. Pomoc społeczna może być udzielana również z urzędu.

Następnie pracownik socjalny przeprowadza rodzinny wywiad środowiskowy w miejscu zamieszkania lub pobytu, w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osoby lub rodziny.

Przyznanie lub odmowa świadczenia następuje w formie decyzji administracyjnej. Jedynie udzielenie świadczenia w postaci pracy socjalnej i poradnictwa, a także biletu kredytowanego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej.

Decyzje wydawane są w formie pisemnej, i od każdej decyzji służy prawo odwołania.

Kryteria przyznawania świadczeń

Pomocy społecznej udziela się z  powodu:

a)    ubóstwa,

b)    sieroctwa,

c)    bezdomności,

d)    bezrobocia,

e)    niepełnosprawności,

f)     długotrwałej lub ciężkiej choroby,

g)    przemocy w  rodzinie,

h)   potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi,

i)     potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,

j)      bezradności w  sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,

k)    braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze,

l)     trudności w  integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,

m)  trudności w  przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,

n)   alkoholizmu lub narkomanii,

o)    zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,

p)    klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadczeń pieniężnych przysługuje osobom i rodzinom, których dochód nie przekracza kryterium dochodowego przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej z ww. okoliczności.

Kryterium to stanowią kwoty:

a)    701,00 zł dla osoby samotnie gospodarującej,

b)    528,00 zł dla każdej osoby w rodzinie.

Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć ww. kryteria uprawniające do zasiłku okresowego i celowego.